Autor wpisu
Rafał Dowgier
profesor doktor habilitowany nauk prawnych, pracownik Katedry Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku; członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego
Gmina dzierżawi grunty pozostałe od Wód Polskich. Pytanie, kto powinien płacić podatek i wykazywać w deklaracji na podatek od nieruchomości? Uchwała rady gminy dotycząca zwolnień odnosi się tylko do zwolnienia gruntów, budynków i budowli, które stanowią mienie komunalne nieoddane w posiadanie zależne.
Podstawy prawne działania Wód Polskich określa ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne. Zgodnie z art. 239 ust. 1 tej ustawy Wody Polskie są państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 305). Jak dalej stanowi Prawo wodne, prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa wykonują Wody Polskie – w stosunku do śródlądowych wód płynących
oraz wód podziemnych (art. 212 ust. 1 pkt 1). Z kolei art. 258 Prawa wodnego wskazuje, że Wody Polskie reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód, o których mowa w art. 212
ust. 1 pkt 1, oraz do gruntów pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi. Wody Polskie dokonują czynności prawnych w stosunku do wód, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1 oraz do gruntów pokrytych tymi wodami w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. Z powyższego należy wywieść, że skoro Wody Polskie dokonują czynności prawnych w stosunku do wód oraz gruntów pod wodami w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, to umowy zawarte z Wodami Polskimi należy traktować jako
umowy zawarte z właścicielem, którym jest Skarb Państwa. W konsekwencji umowy takie przenoszą obowiązek podatkowy na posiadaczy gruntów pod wodami. Zatem gmina posiadając umowę dzierżawy takich gruntów jest podatnikiem podatku od nieruchomości.
Jeżeli takie grunty nie korzystają z wyłączenia od opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, to powinny być opodatkowane. Nie wydaje się, że mogą być zwolnione na podstawie wskazanej w pytaniu uchwały rady gminy, która dotyczy mienia komunalnego. Grunty Skarbu Państwa nie stanowią mienia komunalnego. Zauważyć jednak też trzeba, że art. 258 ust. 5 i 7 i prawa wodnego wskazuje też na inne rodzaje gruntów niż te, o których mowa w art. 212 ust. 1. W odniesieniu do nich nie ma w ustawie zastrzeżenia, że w odniesieniu do nich czynności Wód Polskich są wykonywane w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa.
W konsekwencji, jeżeli chodzi o te grunty, to należy przyjąć, że umowy te zawierają Wody Polskie a nie Skarb Państwa. Zatem umowy przenoszące posiadanie takich gruntów nie przenoszą obowiązku podatkowego. Chodzi o następujące rodzaje gruntów:
• stanowiące własność Skarbu Państwa nieruchomości gruntowe położone w międzywalu, nieruchomości pod wałami przeciwpowodziowymi oraz wałów przeciwpowodziowych przyległych do śródlądowych wód płynących, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1, a także położone na tych nieruchomościach budynki, budowle oraz inne urządzenia, w tym urządzenia wodne, służące do realizacji zadań określonych w przepisach ustawy;
• będące własnością Skarbu Państwa inne niż określone w art. 258 ust. 3 nieruchomości gruntowe związane z gospodarką wodną, w tym nieruchomości położone w międzywalu wraz z położonymi na tych nieruchomościach budynkami, budowlami
oraz innymi urządzeniami i lokalami oraz inne nieruchomości służące do realizacji zadań określonych w przepisach ustawy.
PPLIFS 7(245)2021