Autor wpisu
Rafał Dowgier
profesor doktor habilitowany nauk prawnych, pracownik Katedry Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku; członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego
Wprowadzenie
W połowie grudnia 2020 r. znowelizowano po raz kolejny ustawę z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych[1]. Nowelizacja w ramach tzw. tarczy 6.0[2] podtrzymała rozwiązania dające radom gmin uprawnienia w zakresie wprowadzania preferencji podatkowych na 2021 r. Nie są to uprawnienia nowe, gdyż prawo do uchwalenia zwolnienia z podatku od nieruchomości oraz przedłużenia terminów płatności rat tego podatku, stanowi kontynuację nadanych radom gmin uprawnień pod koniec marca 2020 r. Zmienione przepisy wymagają jednak pewnego komentarza, gdyż podejmowanie w oparciu o nie uchwał obowiązujących w 2021 r., będzie się odbywało jednak na nieco innych zasadach niż miało to miejsce w zeszłym roku.
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie przepisów uprawniających rady gmin do wprowadzania w 2021 r. zwolnień z podatku od nieruchomości (art. 15p ustawy o tarczy) oraz umożliwiających im przedłużanie terminów płatności rat podatku od nieruchomości (art. 15q ustawy o tarczy). W tekście, na tle tych regulacji, zaprezentowane zostaną także podstawowe problemy, jakie mogą pojawić się na etapie konstruowania tych uchwał i ich stosowania.
1. Zakres upoważnienia do zwolnienia z podatku od nieruchomości
Zgodnie z art. 15p ust. 1 ustawy o tarczy „Rada gminy może wprowadzić, w drodze uchwały, za część roku 2020 oraz za wybrane miesiące pierwszego półrocza 2021 r. zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19”. Powołane zwolnienie może obejmować także grunty, budynki i budowle zajęte na prowadzenie działalności przez:
- organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz
- podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ww. ustawy.
Zwolnienie adresowane jest zasadniczo do przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
Na tle powyższego stwierdzić należy, że w istocie zakres przepisu kompetencyjnego nie różni się od tego, który obowiązywał w zeszłym roku. Nowelizacja analizowanego przepisu sprowadza się do rozszerzenia zakresu jego zastosowania na pierwsze półrocze 2021 r. Żeby być przy tym precyzyjnym podkreślić należy, że aktualnie rada gminy może objąć zwolnieniem wybrane miesiące pierwszego półrocza 2021 r. Oznacza to, że w uchwale należy wskazać wprost okres zwolnienia sformułowany w odniesieniu do miesięcy, przykładowo za miesiące styczeń-czerwiec 2021 r. lub za okresy krótsze, np. za miesiąc styczeń i luty 2021 r. W mojej ocenie sformułowanie „wybrane miesiące pierwszego półrocza” nie stoi na przeszkodzie objęciu zwolnieniem wszystkich miesięcy tego półrocza. Wskazanie w ustawie, że chodzi o wybrane miesiące nakazuje natomiast precyzyjne wskazanie, o jakie miesiące chodzi.
Ponieważ, oprócz okresu zwolnienia, art. 15p ustawy o tarczy nie uległ zmianie, przy konstruowaniu uchwały na 2021 r. obowiązując te same zasady, które uwzględniały rady gmin przy uchwałach na 2020 r. W szczególności należy więc zwrócić uwagę na następujące kwestie[3].
Po pierwsze rada gminy jest uprawniona a nie zobowiązana do wprowadzenia zwolnienia. Rada może, ale nie musi tego robić.
Po drugie art. 15p ustawy o tarczy wskazuje na przedmiotowo-podmiotowy charakter zwolnienia (grunty, budynki, budowle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez określonych przedsiębiorców). Rada gminy może zwolnić z podatku od nieruchomości grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, wskazanych grup przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19. Formułując zapisy uchwały należy więc zwrócić uwagę na to, że zwolnienie może być adresowane do szerokiej lub wąskiej grupy podmiotów. Przykładowo rada gminy może wskazać, że zwolnienie odnosi się do gruntów, budynków oraz budowli związanych z działalnością gospodarczą oznaczoną konkretnym kodem PKD, albo też może się odnieść np. do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii[4].
Moim zdaniem trzeba więc przyjąć, że ustawodawca pozostawił uznaniu rad gmin wskazanie tych grup przedsiębiorców, u których w ich ocenie, nastąpiło pogorszenie płynności finansowej w związku z COVID-19. Rada gminy może przy tym także podjąć próbę wskazania progu, który decyduje o pogorszeniu sytuacji, określając go np. tak, jak przy odraczaniu terminu płatności lub rozłożeniu na raty podatków w ramach pomocy zgodnej z Komunikatem Komisji - Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01)[5]. Zgodnie z art. 15zzzh ust. 3 ustawy o tarczy wsparcie takie może być udzielone podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą, u którego nastąpił spadek obrotów gospodarczych z powodu COVID-19 o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu przypadającym po dniu 31 stycznia 2020 r. w porównaniu do miesiąca poprzedniego lub analogicznego miesiąca roku poprzedniego.
Wykorzystanie jako kryterium decydującego o pogorszeniu płynności finansowej poziomu obrotu, przychodu czy dochodu, wiązać się będzie z koniecznością weryfikacji tych kwestii na etapie stosowania uchwały. Określenie w uchwale kryterium pogorszenia płynności finansowej może prowadzić do tego, że rada gminy wprowadzi obowiązek złożenia oświadczenia dotyczącego tej kwestii. Jest to dopuszczalne, ale podkreślić trzeba, że podanie nieprawdy w takim oświadczeniu nie powoduje odpowiedzialności karnej związanej ze składaniem fałszywych zeznań[6], a co najwyższej może skutkować odpowiedzialnością karną skarbową.[7]
Moim zdaniem, najlepszym rozwiązaniem jest po prostu wskazanie w uchwale grupy przedsiębiorców, u których w ocenie rady gminy, nastąpiło pogorszenie płynności finansowej w związku z COVID-19, bez dookreślania kryteriów, które decydują o pogorszeniu sytuacji ekonomicznej.[8]
Resumując stwierdzić należy, że przy konstruowaniu uchwały w sprawie zwolnień na 2021 r. rady gmin, co do zasady, będą bazowały na swoich „starych” uchwałach podejmowanych w 2020 r. Mogą być one punktem wyjścia zarówno dla samego sformułowania brzmienia zwolnienia, jak i dookreślenia grup przedsiębiorców, do których będzie ono adresowane. Pamiętać jednak przy tym należy o nowym rozporządzeniu Rady Ministrów, które ogranicza prowadzenie pewnych rodzajów działalności (o ile odesłanie do tego aktu znajdzie się w uchwale), a także o nowym wzorze formularza składanego przez podmioty ubiegające się o pomoc publiczną inną niż de minims, o czym w dalszej części opracowania.
2. Zakres upoważnienia do przedłużenia terminu płatności rat podatku od nieruchomości
Analogicznie jak w przypadku zwolnienia wprowadzanego na podstawie art. 15p ustawy o tarczy, w zasadzie nie zmienił się zakres przepisu kompetencyjnego do wprowadzenia przedłużenia terminu płatności rat podatku od nieruchomości. Zgodnie z obowiązującym art. 15q ust. 1 ustawy o tarczy rada gminy może przedłużyć, w drodze uchwały, wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19, terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej niż do dnia 30 września 2020 r. oraz płatnych w wybranych miesiącach pierwszego półrocza 2021 r., nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2021 r. W uchwale rada gminy może też przedłużyć terminy płatności rat organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy - których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.
Zatem w porównaniu do stanu prawnego z roku 2020, uprawniono radę gminy do przedłużenia terminów płatności rat podatku płatnych w wybranych miesiącach pierwszego półrocza 2021 r., nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2021 r. Podobnie jak przy zwolnieniu od podatku, taka konstrukcja przepisu wymaga, aby uchwała wprost wskazywała konkretne miesiące, w których przypadają terminy płatności rat podatku od nieruchomości. Maksymalny termin wydłużenia tych terminów to koniec 2021 r. Możliwe jest jednak wprowadzenie różnych terminów płatności dla rat za poszczególne miesiące, np. przedłużenie terminu płatności raty styczniowej do 30 czerwca 2021 r., raty lutowej do 31 lipca 2021 r. itd.
Generalnie, podobnie jak w przypadku uchwał dotyczących zwolnień od podatku, konstruując uchwałę w sprawie przedłużenia terminów płatności rat podatku od nieruchomości, rada gminy może bazować na uchwale z zeszłego roku, z uwzględnieniem nowego rozporządzenia Rady Ministrów, które ogranicza prowadzenie pewnych rodzajów działalności (o ile odesłanie do tego aktu znajdzie się w uchwale) oraz nowego wzoru formularza składanego przez podmioty ubiegające się o pomoc publiczną inną niż de minims, o czym niżej.
3. Czy aktualnie rady gmin mogą zwalniać i przedłużać terminy z roku 2020?
Nowelizacja art. 15p i art. 15q ustawy o tarczy nie wiedzieć czemu sprowadziła się w istocie do tego, że do dotychczasowego brzmienia tych przepisów dopisano nowe okresy, za które może być wprowadzone zwolnienie czy przedłużenie terminu płatności rat. Nie zdecydowano się na zmianę polegającą na zastąpieniu starych terminów nowymi, a więc wpisaniu w miejsce części roku 2020 r. wybranych miesięcy pierwszego półrocza 2021 r. (art. 15p) oraz w miejsce rat płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r. rat płatnych w wybranych miesiącach pierwszego półrocza 2021 r. (art. 15q).
W konsekwencji w dalszym ciągu w obrocie prawnym funkcjonują regulacje, które umożliwiają radom gmin wprowadzanie zwolnień i przedłużenie terminu płatności rat za rok 2020. Prowadzi to do powstania wątpliwości, czy rady gmin w oparciu o te przepisy mogą w roku 2021, jeżeli nie zrobiły tego wcześniej, podjąć uchwały zwalniające i przedłużające dotyczące 2020 r.?
Wskazany problem wydaje się mniejszy w zakresie przedłużenia terminów płatności rat podatku od nieruchomości. W mojej ocenie można bowiem przedłużyć termin płatności raty, o ile on nie upłynął. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych[9]. W konsekwencji rada gminy nie może na podstawie art. 15q ustawy o tarczy przedłużać terminów płatności rat podatku od nieruchomości, które już upłynęły, a więc nie może w 2021 r. zrobić tego w odniesieniu do terminów, które upłynęły w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r.
Większe wątpliwości można mieć jednak w przypadku zwolnień od podatku. Bez wątpienia bowiem aktualnie rada gminy jest uprawiona na podstawie art. 15p ustawy o tarczy do wprowadzenia zwolnienia za część roku 2020 i pierwsze półrocze roku 2021. Czy zatem rada, która chciałaby teraz wprowadzić zwolnienie za rok 2020, może to zrobić? Zdaniem ministerstwa finansów nie jest to możliwe, co argumentowane jest rocznym charakterem podatku od nieruchomości - wprowadzenie zwolnienia z podatku od nieruchomości po roku, którego dotyczy, nie jest możliwe[10]. Pogląd ten jest jednak kontrowersyjny. Zgodnie bowiem z art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych[11] zasadą dla aktu normatywnego jest 14. dniowy okres vacatio legis, który jednak może być skrócony, jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Jednak art. 5 powołanej ustawy dopuszcza także nadanie aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Zasad tych nie narusza taki akt normatywny, który prowadzi do zmniejszenia obciążenia podatkowego np. poprzez wprowadzenie zwolnienia z podatku, czy też obniżenie jego stawki[12]. Zatem wsteczna moc prawa może dotyczyć tylko nadania uprawnienia[13]. Trudno o lepsze uzasadnienie dla nadania mocy wstecznej aktu, niż pomoc przedsiębiorcom w związku z pogorszeniem ich sytuacji wywołanej pandemią. Wsteczna moc obowiązywania uchwały w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości podejmowanych na podstawie art. 15p ustawy o tarczy, nie była kwestionowana, chociaż odnosiła się ona do podatku za poszczególne miesiące tego samego roku podatkowego (np. uchwałą podejmowaną w maju 2020 r. wprowadzano zwolnienie już od kwietnia tego roku). W mojej ocenie niczego w tym zakresie nie zmienia jednak roczny charakter podatku od nieruchomości - działanie z mocą wsteczną w tym przypadku nie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego.
Z przyczyn praktycznych jednak należy unikać wprowadzania zwolnień z podatku od nieruchomości z mocą wsteczną, gdyż prowadzi to do konieczności weryfikacji dokonanych już przez podatników rozliczeń. Podatnicy tacy sami obliczając podatek będą zobowiązani do korygowania deklaracji, natomiast, gdy wymiar odbywa się poprzez decyzje, ponieważ są one już ostateczne, będą musiały być one weryfikowane w jednym z prawem przewidzianych trybów.
4. Zwolnienie i przedłużenie jako forma udzielenia pomocy publicznej
Stosownie do art. 15zzzh ust. 1 ustawy o tarczy wsparcie, o którym mowa w art. 15p i 15q tej ustawy, zgodne z warunkami zawartymi w Komunikacie Komisji - Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) stanowi pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. Oznacza to po pierwsze, że zwolnienie z podatku od nieruchomości i przedłużenie terminu płatności rat tego podatku są adresowane do podatników prowadzących działalność gospodarczą. Po drugie, jest to inny rodzaj pomocy publicznej niż pomoc de minimis, z czym wiążą się określone obowiązki podmiotu, który ubiega się o pomoc.
Jak stanowi art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej[14] podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o jej udzielenie, informacji dotyczących wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz informacji o otrzymanej pomocy publicznej, zawierających w szczególności wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, formy i przeznaczenia, albo oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy. Do czasu przekazania przez podmiot ubiegający się o pomoc zaświadczeń, oświadczeń lub informacji, o których mowa w tym przepisie, pomoc nie może być udzielona temu podmiotowi (art. 37 ust. 7 ustawy).
Powyższe zasady są stosowane również w odniesieniu do przedsiębiorców, którzy korzystają z pomocy bez konieczności złożenia wniosku, na podstawie aktu normatywnego jakim jest uchwała rady gminy, co wynika wprost z art. 37 ust. 5a powołanej ustawy: „W przypadku pomocy publicznej przewidzianej w akcie normatywnym, o którym mowa w art. 6 ust. 2, zaświadczenia, oświadczenia lub informacje, o których mowa w ust. 1, 2 lub 5, beneficjent pomocy składa każdorazowo z deklaracją, zeznaniem rocznym lub innym dokumentem, z których wynika wartość pomocy.”
Zakres informacji, które powinien przekazać przedsiębiorca ubiegający się o zwolnienie lub przedłużenie terminu płatności rat podatku od nieruchomości określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie[15]. W załączniku nr 3 do tego rozporządzenia obowiązującym od dnia 4 sierpnia 2020 r., określono wzór formularza informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc publiczną związaną z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz jej skutków.
W związku z powyższym jedynym obowiązującym formularzem składanym przez podmioty ubiegające się o zwolnienie lub przedłużenie terminów płatności rat podatku na podstawie uchwał rad gmin, jest ten określony w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów. Rada gminy nie może w uchwale wprowadzać innego wzoru formularza. Zasadne jest natomiast, w mojej ocenie, wskazanie w treści uchwały na obowiązek złożenia formularza określonego rozporządzeniem.
Poza kwestią formularza składanego przez podatnika ubiegającego się o pomoc, aktualnych wskazówek co do sposobu skonstruowania uchwał udzielił Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyjaśnieniu z dnia 8 grudnia 2020 r. pt. „Możliwe działania JST w zakresie udzielania pomocy publicznej w celu przeciwdziałania COVID-19 (stan na 08.12.2020 r.)”[16]. W jego świetle w szczególności zasadne jest wskazanie wprost w treści uchwały, że zwolnienie lub przedłużenie stanowi pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce państwa członkowskiego i jest udzielana zgodnie z Komunikatem Komisji Europejskiej: Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19.
Ponadto Prezes UOKiK podkreśla, że zgodnie z pkt 22 lit. b) Tymczasowych ram, pomoc w ramach Sekcji 3.1 musi być udzielana na podstawie programów pomocy posiadających szacowany budżet. Jednak z uwagi na brak możliwości określenia na poziomie krajowym całkowitej wartości zwolnień oraz ulg przyznawanych przez JST, zasadne jest, zdaniem UOKiK, ustalenie przybliżonej wartości udzielanej pomocy w treści uzasadnienia do uchwały. Wydaje się to bardzo trudne, chociaż pewnych szacunków można dokonać mając na uwadze zastosowanie uchwały podjętej w roku 2020.
W powołanym piśmie podkreśla się też, że pomoc udzielana przez gminy na podstawie uchwał nie będzie wymagała zgłoszenia do UOKiK, ani tym bardziej Komisji Europejskiej.
W zakresie sprawozdawczości Prezes UOKiK wskazuje, że pomoc w formie zwolnienia z podatku od nieruchomości powinna zostać sprawozdawana jako pomoc w ramach kodu a18.1. Z kolei pomoc w formie przedłużenia terminów płatności rat podatku od nieruchomości, powinna zostać sprawozdawana jako pomoc w ramach kodu a18.5.
Wyjaśnienie UOKiK odnosi się także do istotnej kwestii dnia udzielenia pomocy przy zwolnieniu oraz przedłużeniu terminu płatności rat stosowanym na podstawie uchwały rady gminy. W piśmie wskazano: „W przypadku zwolnienia z podatku od nieruchomości na podstawie uchwały przyjętej zgodnie z art. 15p Ustawy antykryzysowej, dniem udzielenia pomocy będzie:
- osoby fizyczne: dzień, w którym upływa termin płatności kolejnej raty podatku, np. dzień 15 maja, a w przypadku gdy rada gminy wprowadziła zwolnienie na cały rok, dniami udzielenia pomocy będą również kolejne terminy płatności, tj. 15 września i 15 listopada[17].
W przypadku przedłużenia terminu płatności rat podatku od nieruchomości na podstawie uchwały przyjętej zgodnie z art. 15q Ustawy antykryzysowej, dniem udzielenia pomocy będzie wskazany w uchwale nowy termin płatności kolejnych rat podatku. Należy bowiem uznać, że tego typu uchwały rady gminy znoszą ustawowe terminy płatności tych rat, które w przypadku osób prawnych przypadają 15 dnia miesiąca, natomiast w przypadku osób fizycznych 15 maja, i wprowadzają nowy termin, który zgodnie z przywołaną ustawą nie może przekraczać 30 września 2020 r.”
Powyższe należy zestawić z treścią art. 37 ust. 7 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, zgodnie z którym do czasu przekazania przez podmiot ubiegający się o pomoc odpowiednich zaświadczeń, oświadczeń lub informacji, pomoc nie może być udzielona temu podmiotowi. Oznacza to, w mojej ocenie, że jeszcze przed dniem udzielenia pomocy podatnik musi złożyć odpowiednie dokumenty pomocowe. Informacja o takim obowiązku może znaleźć się w treści uchwały rady gminy.
Skoro bez ww. dokumentów pomoc nie może być udzielona, a dniem udzielenia pomocy, w zależności od jej formy i osoby podatnika, jest termin złożenia korekty deklaracji lub termin płatności raty (w tym przedłużony), to nie jest możliwe udzielenie pomocy bez spełnienia tego warunku na dzień udzielenia pomocy. Oznacza to, że np. złożenie już po terminie korekty deklaracji z wykazanym zwolnieniem (czemu powinno towarzyszyć również złożenie odpowiednich dokumentów pomocowych), nie pozwala na udzielenie zwolnienia. W dacie udzielenia ewentualnej pomocy (upływu terminu do złożenia korekty deklaracji określonego ustawą o podatkach i opłatach lokalnych) podmiot jej udzielający nie dysponował bowiem odpowiednimi dokumentami, co w świetle art. 37 ust. 7 ustawy o pomocy publicznej, uniemożliwia udzielenia wsparcia. Prowadzi to do wniosku, że nie jest możliwe spełnienie warunku, o którym mowa w art. 37 ust. 7 już po dniu udzielenia pomocy. Na tę datę musi być więc przez podatnika złożona niezbędna, prawem przewidziana dokumentacja, która jest warunkiem udzielenia wsparcia. W mojej ocenie termin na złożenie dokumentów niezbędnych do udzielenia pomocy, jako warunek jej udzielenia, ma charakter materialnoprawny i nie podlega przywróceniu.
Wnioski
W podsumowaniu niniejszego opracowania należy stwierdzić, że ze względu na w dalszym ciągu trudną sytuację przedsiębiorców, zapewne rady gmin będą podejmowały na 2021 r. uchwały dotyczące zwolnień z podatku od nieruchomości oraz przedłużenia terminu płatności rat tego podatku. Jest to uprawnienie a nie obowiązek rady gminy, które powinno być realizowane z uwzględnieniem potrzeb prowadzonej przez nie polityki podatkowej. Zauważyć przy tym trzeba, że wskazane uchwały nie muszą funkcjonować jednocześnie - niektóre gminy wprowadzą zwolnienia, a niektóre tylko przedłużenie terminów płatności. Możliwe jest oczywiście funkcjonowanie obu tych uchwał, ale w tym przypadku powinny być one skonstruowane w ten sposób, aby nie dochodziło do sytuacji, w których ten sam przedsiębiorca objęty jest i zwolnieniem i przedłużeniem terminu płatności rat.
Zasadniczą kwestią na etapie podejmowania, ale i stosowania uchwał, o których mowa w art. 15p i art. 15q ustawy o tarczy, jest uwzględnienie regulacji dotyczących pomocy publicznej. W tym zakresie z pomocą idzie Prezes UOKiK, który w swoim wyjaśnieniu wskazuje na najważniejsze kwestie z tym związane.
Docenić także należy to, że udało się w sierpniu 2020 r. zmienić rozporządzenie Rady Ministrów określające aktualnie niezbyt obszerny formularz składany przez podmioty ubiegające się o pomoc publiczną zgodną z Komunikatem Komisji. Wyeliminowano tym samym wątpliwości co do tego, czy rady gmin mogły samodzielnie określać takie wzory, co w następstwie wyjaśnień Prezesa UOKiK wydanych w kwietniu 2020 r. było powszechną praktyką. Aktualnie jedynym stosowanym wzorem jest wzór z załącznika nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów.
Końcowo należy zauważyć, że samo wprowadzenie preferencji dla przedsiębiorców nie kończy z punktu widzenia gminnych organów podatkowych tej sprawy. Pozostaje bowiem w ich obowiązku weryfikowanie prawa do preferencji, z których niekiedy mogły skorzystać podmioty do tego nieuprawnione.