Odpowiedzi na pytania czytelników
Rafał Dowgier
profesor doktor habilitowany nauk prawnych, pracownik Katedry Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku; członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego
Podatek od nieruchomości - opodatkowanie hali przedsiębiorcy zajętej na szpital tymczasowy
Hala zajmowana na targi, która jest u spółki, będzie niebawem pełnić funkcję szpitala tymczasowego dla osób chorych na COVID-19. Podstawowa ich działalność przestała istnieć, została bowiem zawieszona możliwość organizacji imprez, wystaw, konferencji i kongresów.
Ponieważ art. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie przewiduje zwolnienia z podatku od nieruchomości w powyższym zakresie, to czy będzie możliwe zastosowanie niższych stawek zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt c) od gruntów pozostałych oraz art. 5 ust. 2 pkt d) od budynków związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych? A jeśli tak, to od jakiej powierzchni?
Zakładając przykładowo, że tylko w 2 halach (budynkach) będą rozstawione łóżka z aparaturą a pozostałe 3 hale (budynki) będą stały puste, to należy przyjąć powierzchnię 2 hal jako zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń, czy całą powierzchnię 5 hal jako związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych?
Pomimo nadzwyczajnej sytuacji jaką mamy, ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie szczególnych rozwiązań prawnych związanych z opodatkowaniem obiektów zajmowanych na szpitale tymczasowe. Decyzją wojewodów powołano szpitale tymczasowe do walki z COVID-19, które niekiedy znajdują się w obiektach komercyjnych, m.in. halach wystawowych. Właścicielami tych obiektów pozostają przedsiębiorcy, a zatem w myśl art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, budynki oraz grunty w ich posiadaniu, co do zasady, należy traktować jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wśród wyjątków wskazanych w art. 1a ust. 2 i 2a u.p.o.l. nie sposób znaleźć sytuacji, w której na mocy decyzji administracyjnej w istocie pozbawia się władania przedmiotem opodatkowania przez przedsiębiorcę. Jednocześnie należy podkreślić, że nawet pozbawienie tego władztwa nie powoduje, że właściciel traci posiadanie budynku, budowli, czy też gruntu. Zauważyć trzeba przy tym, że na potrzeby szpitali zajmuje się całe nieruchomości, a nie tylko budynki.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że zajęte na szpitale budynki, budowle oraz grunty cały czas pozostają w posiadaniu przedsiębiorcy, a zatem należy je traktować jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. Nie zmienia tego nawet administracyjne wyłączenie tych obiektów z działalności gospodarczej. W konsekwencji należy przyjąć, że budynki zajmowane na szpital mogą być opodatkowane preferencyjną stawką podatku od nieruchomości, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d) u.p.o.l. Stawka ta odnosi się do budynków lub ich części związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń. Warunki do stosowania tej stawki, która wynosi w 2020 r. maksymalnie 4,87 zł od 1 mkw powierzchni użytkowej, są moim zdaniem spełnione. Stawka ta nie może być jednak stosowana w zakresie tych hal, które stoją puste i nie są wykorzystywane na cele zdrowotne. Do tych obiektów właściwa będzie stawka od działalności gospodarczej.
Z kolei w zakresie gruntów oraz budowli, np. parkingów przekazanych na potrzeby szpitala tymczasowego, nie ma żadnych specyficznych stawek podatkowych, które mogłyby być w tym przypadku stosowane. Budowle przedsiębiorcy, bez względu na to, czy są wykorzystywane do jakiejkolwiek działalności gospodarczej czy też innej (np. zdrowotnej), są cały czas w jego posiadaniu, a to powoduje ich opodatkowanie jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podobnie w zakresie gruntów, także spełniają one warunek, o którym mowa w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. i podlegają bez względu na sposób ich wykorzystywania stawką od działalności gospodarczej.
Dostrzegając specyfikę wskazanej sytuacji, w której administracyjnie zajmuje się nieruchomości przedsiębiorcy na cele związane z ochroną zdrowia publicznego, co w istocie powoduje, że nie mogą być przez określony czas wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, rada gminy powinna rozważyć objęcie tego rodzaju nieruchomości zwolnieniem z podatku od nieruchomości. Zwolnienie takie może być wprowadzone uchwałą rady gminy, nawet z mocą wsteczną.
