Odpowiedzi na pytania czytelników
Grzegorz Dudar
starszy asystent sędziego WSA w Białymstoku, słuchacz seminarium doktorskiego w Katedrze Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.
Rafał Dowgier
profesor doktor habilitowany nauk prawnych, pracownik Katedry Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Białymstoku; członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego
Podatek od nieruchomości: budynki zajęte na świadczenia lecznicze
Na terenie naszej gminy osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą w przeważającej części jako restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne. Ponadto uzyskała od Wojewody Zachodniopomorskiego zaświadczenie o wpisie do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Tam mieszkają pensjonariusze i jest stała opieka nad nimi. Podatniczka twierdzi, że wszystkie pomieszczenia, w których mieszkają pensjonariusze są zajęte na działalność leczniczą, tam też przygotowywane są posiłki, jest stołówka. Podatniczka w tym roku złożyła informację podatkową wskazując całość zajmowanych pomieszczeń jako zajęte na działalność leczniczą.
Chciałam się upewnić, czy rzeczywiście obniżoną stawką mogę opodatkować tylko pomieszczenia przeznaczone na gabinet, a jeśli wskaże również pomieszczenie na ćwiczenia i rehabilitacje, czy też te należy uwzględnić do związanych z udzieleniem świadczeń zdrowotnych? Czy rzeczywiście w tej sytuacji reszta pomieszczeń zajętych na cele mieszkalne i bytowe pensjonariuszy ma być opodatkowana wg stawek od działalności gospodarczej?
W art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przewidziano szczególną stawkę podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń. Warunkiem stosowania tej stawki jest z jednej strony związanie budynku lub jego części z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, a z drugiej zajęcie budynku lub jego części przez podmiot, który takich świadczeń udziela. Drugi z warunków jest raczej łatwy do weryfikacji, gdyż w orzecznictwie wskazuje się, że do stosowania tej stawki konieczny jest wpis do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą (zob. np. wyrok WSA w Bydgoszczy z 11.03.2020 r., I SA/Bd 492/19). Z analizowanego stanu faktycznego wynika, że podatnik taki wpis posiada. Kwestią sporną jest natomiast to, jak rozumieć związek z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. W mojej ocenie związek ten musi być ścisły. „Świadczenie zdrowotne” zdefiniowane jest w art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Obejmuje ono działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.
Preferencyjna stawka podatku może więc odnosić się jedynie do tych budynków lub ich części, które są wykorzystywane do świadczeń zdrowotnych i moim zdaniem nie służą innym celom. W wyroku NSA z dnia 1 sierpnia 2018 r. (II FSK 2168/16) wskazało: „Wykładnia celowościowa przepisu art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d u.p.o.l., wskazuje, że założeniem ustawodawcy była realizacja określonej polityki społecznej państwa w dziedzinie ochrony zdrowia oraz dążenie do wsparcia określonych sektorów działalności gospodarczej zajmujących się udzielaniem świadczeń zdrowotnych dla ogółu społeczeństwa, a nie wspieranie poprzez preferencyjne stawki opodatkowania branży hotelarskiej, turystycznej czy rozrywkowej. Dlatego też należy przyjąć, że pomieszczenia związane z działalnością leczniczą nie mogą być zasadniczo wykorzystywane na inne cele niż udzielanie świadczeń zdrowotnych, np. cele komercyjne, czy też cele osobiste podatnika oraz powinny spełniać wymogi opisane w u.d.l. oraz rozporządzeniu z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. poz. 739), a także że w nich prowadzona będzie faktyczna działalność lecznicza.
W konsekwencji należy zweryfikować, które z pomieszczeń podatnika spełniają wskazane wyżej wymogi z rozporządzenia (aktualnie jest to rozporządzenie z 26 marca 2019 r.) i uznać, że z niższej stawki mogą korzystać tylko te z nich, które je spełniają. Jeżeli faktycznie cały budynek, w tym pomieszczenia bytowe i zajęte na cele mieszkalne, spełnia te wymogi, niższa stawka może być stosowana. W mojej ocenie tak jednak nie będzie, bo wskazane w rozporządzeniu restrykcyjne wymogi będą pewnie odnoszone jedynie do pomieszczeń, w których faktycznie udziela się świadczeń zdrowotnych.
